Hartcatheterisatie: diagnostisch onderzoek

Om te onderzoeken of een kind aangeboren hartafwijkingen heeft of als een volwassene te maken krijgt met problemen aan de slagaders of de kransslagaders wordt vaak een hartkatheterisatie uitgevoerd. In onderstaand artikel zal doorlopen welke voorbereidingen getroffen moeten worden, wat er bij de ingreep gebeurt en welke complicaties kunnen optreden door de de hartkatheterisatie.

Doel

• Diagnostiek aangeboren hartafwijkingen. 
• Ter evaluatie van noodzaak c.q. mogelijkheid van operatieve correctie van een aangeboren hartafwijking.
• Ter evaluatie van uitgevoerde o.k. bijvoorbeeld unifocalisatie bij MAPCA's (major aorto pulmonale collaterale arteriën).
• Ter evaluatie van hartproblematiek veroorzaakt door kransslagaders of slagaders. 

Indicatie

• Indien op grond van niet-invasieve diagnostiek aanvullende informatie noodzakelijk is (bijvoorbeeld longvaatweerstand, anatomie van de longvaten).

Beschrijving techniek

• Via de lies(slag)ader wordt een katheter ingebracht en opgeschoven (Seldinger techniek). D.m.v. contrastvloeistof kunnen hierbij hartafwijkingen gediagnosticeerd worden; tevens wordt drukmeting gedaan en shunts berekend (m.b.v. saturaties).

Diagnostiek (poliklinisch)

• O.a. ECG.  
• Een Echocardiografie.  
• Eventueel een x-thorax.

Voorbereiding

• Er behoeft geen voorbereiding gedaan te worden bij het ondergaan van een hartcatheterisatie.

Opnamedag (dag 1)

• Opname volgens opnameprotocol door verpleegkundige. 
• Voorbereiden op onderzoek en anesthesie volgens opnameprotocol door pedagogisch medewerkster. 
• ECG draaien als dit niet recent is gedaan (< 3 maanden). 
• X-thorax (alleen PA), indien niet recent gemaakt (< 3 maanden). 
• Kindercardioloog / fellow kijkt (na co-assistent) kind na; als het kind medicijnen heeft, spreekt de kinderarts af welke het kind op de dag van hartcatheterisatie wel of niet moet krijgen. 
• Consult anesthesist; deze spreekt wijze van in slaap brengen, nuchtertijd en prémedicatie af.

Dag van ingreep (dag 2)

• Nuchter houden volgens afspraak. 
• Prémedicatie en eventueel medicatie volgens afspraak. 
• Okjasje aan. 
• Naast de kliniekstatus ook de polistatus meenemen naar de hc-kamer. 
• De meest recente thorax-foto meenemen. 
• De ouders mogen mee tot het kind slaapt. 
• Als de procedure klaar is komt de kindercardioloog met de ouders praten.

Bij terugkomst na ingreep

• De patiënt gaat na verblijf op de verkoeverkamer terug naar de afdeling waar de verpleegkundige de saturatiemeter aansluit totdat de patiënt weer volledig bij bewustzijn is.

De controles die door de verpleegkundige gedaan worden zijn:

• De eerste 2 uur (vanaf aankomst op de verkoeverkamer) à 15 minuten. 
• Het 3e uur 2x à 30 minuten. 
• Hierna 4x daags. 
• Bedrust tot de volgende ochtend 8 uur. 
• Drukverband tot einde bedrust. 
• Infuus volgens afspraak. 
• Eventueel pijnmedicatie volgens afspraak.

Dag na ingreep (dag 3)

• Eventueel hb, ht controle uit infuusnaald door verpleegkundige, hierna infuus verwijderen. 
• De verpleegkundige haalt het verband er af, controleert insteekplaats en het kind mag hierna uit bed. 
• Het kind mag naar huis als de kindercardioloog/kinderarts toestemming heeft gegeven. 
• Kind krijgt afspraak mee  (i.o.m. kindercardioloog). 

Mogelijke complicatie 

• Overgevoeligheid voor contrast (op katherisatiekamer). 
• Thrombo-embolische complicaties. 
• Hartritmestoornissen tijdens de procedure. 
• Kans op nabloeden. 
• Kans op infecties. 
• Veneuze of arteriële complicaties (arteria en vena femoralis). 
• Kans op Pericardvocht. 
• Verlies liespulsaties. 

Hoe te handelen bij complicaties

• Tavegil, hydrocortison (op hc-kamer). 
• Neurologische evaluatie, het doen van een echocardiogram. 
• ECG > arts waarschuwen. 
• Afdrukken, kinderarts waarschuwen, nieuw drukverband (laten). 
• Antibiotica op indicatie. 
• Antistollingstherapie. 
• Bij dreigende tamponade evt. punctie.

Nazorg

• Er behoeft geen nazorg voor de patiënt na de hartcatheterisatie.

Leefregels

• De patiënt krijgt geen leefregels mee ten gevolge van de hartcatheterisatie.