zaterdag 17 november 2012

Het onderwerp en de probleemstelling

Het doen van onderzoek is een belangrijke bezighedheid bij het schrijven van een artikel. Aanvangproblemen komen veelvuldig voor, namelijk waar wil je overschrijven? wat wil je beantwoorden? Een belangrijk hulpmiddel hier bij is het goed afbakenen van het onderwerp en het precies formuleren van een prbleemstelling.


De afbakening van het onderwerp en de probleemstelling
Een verslag van een onderzoek om een artikel te schrijven gaat altijd over een welbepaald onderwerp. Zonder dat de grenzen van het onderwerp zijn uitgezet kan geen onderzoek goed op gang komen. Die grenzen helpen de onderzoeker uit een grote hoeveelheid materiaal datgene te kiezen wat voor zijn onderzoek van belang is. Wie dat niet doet, komt bij het bepalen van het onderwerp niet verder als, iets over het Romeinse Rijk, of iets over de Cuba crisis. Het is dus noodzakelijk dat er bij de keuze van het onderwerp eerst veel ingelezen moet worden, voor er een concreet onderwerp gekozen kan worden.

Bij het kiezen van een onderwerp zijn er drie zaken van belang. Ten eerste de tijdsperiode. Ten tweede het gebied of de plaats en ten derde het thema. Een voorbeeld voor en onderwerp zou dan kunnen zijn: 'Waterstaatsorganisatie in het Noorderkwartier in de 17e eeuw.' In een groot handboek beslaat dit onderwerp waarschijnlijk niet veel meer dan 30 regels, maar dat betekend niet dat het onderwerp klein van omvang is. Hoe omvangrijk het onderwerp ook lijkt, is dit vaak een kwestie van perspectief. Dat perspectief wordt bepaald door de te formuleren probleemstelling. De probleemstelling of vraagstelling is kortgezegd de vraag die de onderzoeker aan zijn onderwerp stelt en die richting geeft aan het onderzoek dat zal plaatsvinden.

De schrijver van het werkstuk met het onderwerp 'Waterstaatsorganisatie in het Noorderkwartier in de 17e eeuw' had als probleemstelling'"In hoeverre ontstond in het Noorderkwartier van het graafschap Holland een waterstaatsorganisatie gericht op bovenlokale samenwerking?" Bij hetzelfde onderwerpen zijn heel veel verschillende probleemstellingen mogelijk. Het onderwerp is kennelijk door het kiezen van een tijd, een gebied en een thema nog niet voldoende afgebakend. Het formuleren van een probleemstelling helpt hierbij.


Samenhang tussen onderwerp en probleemstelling

Het onderwerp en de probleemstelling zijn onafscheidelijk. Als er een onderwerp gekozen is dan moet er vervolgens een probleemstelling bedacht worden.Sommige denken dat bij een klein onderwerp geen probleemstelling bedacht hoeft te worden. Zij menen alles over het onderwerp te weten te kunnen komen. Dit is een misvatting. Een onderwerp als 'De verduistering van pachtgelden door de abt van het klooster van Sint-Habakuk in de Meijerij van Loon-op-Zand' behoeft evenzeer een probleemstelling als het onderwerp 'De Hervorming in de Nederlanden in de 16e eeuw.'
Bij het eerste onderwerp zou de probleemstelling kunnen luiden: 'Wat bracht de abt ertoe de (geraffineerde en pas nu door archiefstukken aan het licht gekomen) verduistering te plegen?, maar ook 'welk effect had de verduistering op de (toch al wankele) economie van de Meijerij van Loon-op-Zand?' Wel is het zo dat naarmate het onderwerp ruim omschreven is, er veel aandacht aan de probleemstelling geschonken moet worden. Het precies formuleren van de probleemstelling is dan noodzakelijk.

Een goed doordachte probleemstelling en daarbij een goed afgebakend onderwerp helpen de schrijver goed opweg in het maken van een werkstuk.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten