Verpleegkundige overdracht: de SOAP-methodiek Copyright J.W. Jansen

Tekst mag alleen met toestemming van auteur J.W. Jansen gebruikt worden.
Bij gebruik of verspreiding toestemming vragen via jw-jansen1@hotmail.com
Copyright schending wordt niet getolereerd!


Achtergrond

Titel: Vallen en helpen opstaan

Uitgeverij Gelderland

Samenvatting: JeeWee heeft een goede baan als wijkverpleegkundige in de thuiszorg. Op zijn palmares prijkt bovendien een succesvolle debuutroman. Hij is jong en succesvol. Alles lijkt hem aan te komen waaien. Maar sinds zijn intrede als schrijver heeft hij geen letter meer op papier gekregen en kan hij steeds slechter omgaan met alle narigheid die hij op zijn werk als wijkverpleegkundige tegenkomt.
Om de beelden die continu door zijn hoofd spoken te verbannen, probeert hij van alles om er maar niet aan te hoeven denken; van obsessief sporten, tot drank en drugs. De beelden krijgen steeds meer de overhand, terwijl zijn menselijkheid langzaam maar zeker lijkt te verdwijnen.
Deze roman speelt zich af tegen de achtergrond van het wel en wee in de Nederlandse thuiszorg en van de ingrijpende veranderingen die daar gaande zijn.
Over de auteur: J.W. Jansen (33) is werkzaam als wijkverpleegkundige in de thuiszorg. 'Vallen en helpen opstaan' is zijn debuutroman.

Link: https://www.bol.com/nl/p/vallen-en-helpen-opstaan/9200000054985820/?suggestionType=featured_product&suggestedFor=vallen%20en%20h&originalSearchContext=media_all&originalSection=main

De SOAP-methodiek (Subjectief, Objectief, Analyse en Plan) dient als hulpmiddel om systematisch te leren rapporteren en probleemoplossend te leren denken en wordt gebruikt in het schrijven van verpleegkundige voortgangsrapportages en moeten er voor zorgen dat de zorg van de patient van de ene naar de andere verpleegkundige goed overgedragen wordt.


De SOAP-methodiek

In 1992 verscheen in het Tijdschrift voor Verzorgden het artikel ‘SOAP-rapportage: Naar een goede schriftelijke informatie overdracht.’ Hieruit bleek dat er bij het schrijven van schriftelijke voortgangsrapportages door verpleegkundigen er vooral verslag werd gedaan van probleemsituaties bij een patiënt. Daarbij was de inhoud overwegend somatisch gericht en kwamen psychosociale problemen nauwelijks naar voren. Ook werd er bijna nooit vermeld welke zorg er door de verpleegkundige geleverd werd en wat het resultaat hiervan was. Het gevolg hiervan was dat verpleegkundigen behoefte hadden aan een beter rapportage methode dat overzichtelijker was, meer systematiek bood en vooral in de praktijk bruikbaar was.

De zogenaamde SOAP-methodiek bleek aan een groot deel van de eisen te voldoen. De SOAP-methodiek maakt een verbinding tussen systematisch rapporteren en probleemoplossend denken. Het structureert het rapporteren in de verpleegkundige voortgangsrapportage. Dit geeft niet alleen een beter overzicht, maar biedt ook de mogelijkheid om beter te observeren en te analyseren en daarbij om betere zorgplannen te maken. De letters SOAP staan voor Subjectief, Objectief, Analyse, Plan.


Opbouw van de SOAP-voortgangsrapportage

Een SOAP-voortgangsrapportage bestaat altijd de volgende gegevens en opbouw:

S= subjectief

• De informatie afkomstig van de cliënt zelf -wat zegt deze zelf over zijn eigen belevingen (of wat zegt de familie).

O= objectief

• De directe observatie van de situatie door de medewerker - het gedrag van de cliënt zoals dat door de medewerker wordt waargenomen.

A= analyse

• De conclusie getrokken uit de subjectieve (S) en objectieve gegevens (O) die de medewerker heeft verzameld - wat denkt de medewerker dat er aan de hand is.

P= plan

• Het plan dat is uitgevoerd of uitgevoerd moet worden -wat de medewerker vervolgens gaat doen. En ook, wat is de reactie van de cliënt hierop en hoe moet er verder gehandeld worden.

Telkens wanneer zich een nieuw probleem voordoet of bij een van de vier SOAP-gebieden een verandering plaatsvindt wordt de verpleegkundige voortgangsrapportage opnieuw uitgevoerd. Rapporteren volgens de SOAP-methodiek is dan ook vooral geschikt bij snel veranderende omstandigheden of situaties waar veel onduidelijkheid is over oorzaken van gedrag van een patiënt. Door de voortdurende evaluaties die nodig zijn om de voortgangsrapportage in te vullen zorgt het schrijven van een verpleegkundige voortgangsrapportage volgens de SOAP-methodiek ervoor dat complexe patiënt situaties overzichtelijk worden, zodat het probleem of problemen van de patiënt boven water komt, zodat de verpleegkundige vervolgens gericht een beargumenteerd plan kan opstellen. Vervolgens wordt dit plan telkens geëvalueerd en worden in alle volgende verpleegkundige voortgangsrapportages het resultaat van het plan geëvalueerd, totdat er een nieuw plan opgesteld wordt en het hele proces van evaluatie opnieuw begint.

De bruikbaarheid van de SOAP-methodiek

Een verpleegkundige voortgangsrapportage geschreven met behulp van de SOAP-methodiek dwingt de schrijver tot nauwkeurigheid en volledigheid. Het bevordert de patiëntgerichte informatie overdracht, omdat de informatie verkregen van de patiënt een grote rol speelt bij het schrijven van de verpleegkundige voortgangsrapportage. Maar het belangrijkste is misschien nog dat de SOAP-methodiek het verpleegkundig handelen inzichtelijk maakt. Verpleegkundigen beredeneren en beargumenteren hun verpleegkundige diagnosen en interventies en verpleegkundigen die de zorg overnemen borduren hier weer op voort en vervolgen het plan of beargumenteren waarom zij het plan aan passen.

Wil de SOAP-methodiek een positieve bijdrage leveren aan het schrijven van de verpleegkundige voortgangsrapportage dan is het noodzakelijk dat alle verpleegkundigen op de afdeling rapporteren volgens de SOAP-methodiek. Implementeren kost dan ook tijd en moeite voor de verpleging, maar eenmaal onder de knie zal niet alleen het schrijven van schriftelijke verpleegkundige voortgangsrapportages minder tijd vergen, maar zal ook het lezen ervan aanzienlijk in tijd afnemen. Het belangrijkste is echter dat verpleegkundig handelen inzichtelijk wordt gemaakt en de patiënt goed beargumenteerde zorg op maat krijgt geboden.